Niech nas usłyszą!

W debacie publicznej często słyszymy, że kluczowe w rekrutacji na najwyższe stanowiska są kompetencje. Choć trudno się z tym nie zgodzić – przecież chcemy, aby na szczycie decydowali kompetentni – warto zastanowić się co, jeśli niektóre osoby napotykają bariery, które nie dla wszystkich są widoczne. Dobrze wykształconych kobiet nie brakuje, ale ich obecność na najwyższych szczeblach firm pozostaje niewielka. W 2022 roku kobiety stanowiły 62,9 proc. absolwentów polskich uczelni, ale ich udział we władzach największych spółek giełdowych wynosił zaledwie 17,2 proc¹.

Kobiety dążą do awansu, ale droga ta jest nierówna

Raport 30 proc. Club Poland „Niech nas usłyszą! Głos kobiet w korporacjach” analizuje przyczyny tej nierówności, koncentrując się na głosach kobiet. Chociaż często mówi się, że kobiety nie aspirują do najwyższych stanowisk ze względu na priorytety rodzinne czy wybór mniej eksponowanych ról, badanie wykazało, że dla 91,1 proc. respondentek awans i sukces zawodowy są ważne.

45,7 proc. ankietowanych oceniło, że kobiety z jej branży nie otrzymują równych szans na awans czy rozwój, a ponad połowa (55,7 proc.), że kobietom stawia się wyższe wymagania, niż mężczyznom na równorzędnym stanowisku. Zdaniem 52,1 proc. respondentek to ich płeć była źródłem gorszego traktowania, a 30 proc. odczuwało to z powodu sytuacji rodzinnej.

Bariery na ścieżce kariery kobiet

Gorsze traktowanie kobiet ma różne oblicza – od komentarzy o wyglądzie czy płci, po zachowania dyskryminacyjne. Prawie co trzecia z respondentek była pomijana przy awansach i premiach lub spotkała się z uporczywym przerywaniem, a co czwarta skarżyła się na ignorowanie jej pomysłów.

Takie negatywne doświadczenia przekładają się na bariery na ścieżce kariery kobiet. Brak pewności siebie i strach przed porażką okazały się najważniejszymi barierami, co jest zrozumiałe w kontekście nierównego traktowania. Komentarze dotyczące wyglądu wpływają na poczucie własnej wartości, a przerywanie podważa pewność siebie.

Inne wymienione bariery to brak sieci kontaktów zawodowych, obciążenia rodzinne i presja społeczna. Tradycyjny podział ról i presja społeczna przypisują obowiązki domowe głównie kobietom, co je dodatkowo obciąża, a duże obciążenie rodzinne ogranicza czas na budowanie relacji zawodowych.

Silną barierę w karierze zawodowej kobiet stanowią też stereotypy. Połowa uczestniczek badania często słyszała, że „ambitne kobiety są trudne do współpracy” oraz że „kobietami nawet w pracy rządzą emocje/hormony”. Pracujące matki częściej spotykały się ze stereotypem, że „kariera mężczyzny jako głównego żywiciela rodziny ma pierwszeństwo przed karierą kobiety” oraz że „kobieta może się rozwijać, o ile to nie koliduje z obowiązkami rodzinnymi”.

Jakie zmiany są potrzebne?

Raport podkreśla potrzebę zmian, takich jak podwyżki, wynagrodzenie za dodatkowe obowiązki, elastyczne formy pracy, programy rozwojowe i inicjatywy promujące różnorodność. Według badania, firmy wdrażające takie działania oferowały takie same szanse awansu i rozwoju, a kobiety w nich zatrudnione częściej były zadowolone z pracy i czuły się traktowane na równi z mężczyznami.

Działania na rzecz wyrównywania szans pokazują, że rozwój zawodowy nie musi stać w sprzeczności z macierzyństwem. Takie inicjatywy tworzą inkluzywną kulturę, budują kapitał ludzki i otwierają kobietom drogę do wyższych stanowisk, to zaś przekłada się na bardziej różnorodne władze spółek, a tego właśnie potrzebujemy!