Paweł Potakowski
Ekspert do spraw dostępności, zmienia świat na lepsze pracując jako dyrektor ds. komunikacji firmie zapewniającej dostęp do tłumaczy języka migowego online oraz prezes zarządu w agencji pracy, która zrzuca bariery wokół zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. linkedin.com/in/potakowski
Sztuczna inteligencja i nowe technologie zmieniają oblicze rynku pracy. Dla osób z niepełnosprawnością często stanowią one klucz do podjęcia lub rozwinięcia kariery. W artykule ekspert do spraw dostępności – Paweł Potakowski przybliża szanse na zwiększenie aktywizacji zawodowej osób Głuchych z użyciem AI (ang. Artificial Intelligence).
Wśród osób z niepełnosprawnością dotkliwym problemem jest trudność w znalezieniu pracy. Szczególnie Głusi na rynku pracy i w społeczeństwie postrzegani są jako grupa niemożliwa do zatrudnienia. Jak to tylko stereotypy wynikające z braku wiedzy lub strachu przed nieznanym.
Wydaje się, że problemem jest tylko niezdolność słyszenia dźwięków, jednak dla wielu osób Głuchych kulturowo, czyli niesłyszących od urodzenia albo wczesnego dzieciństwa, język polski, także w wersji pisanej funkcjonuje jak język obcy. Oczywiście, gdyby zadbać o edukację Głuchych dzieci byłoby dużo lepiej, ale jak pokazuje raport Najwyższej Izby Kontroli, tylko 40 proc. nauczycieli w szkołach, gdzie uczą się Głuche dzieci zna język migowy w jakimkolwiek stopniu. W głównej mierze z tego powodu Głusi są dotknięci tak dużym bezrobociem.
Realny wpływ na sytuację ma edukacja pracodawców co do potrzeb komunikacyjnych osób niesłyszących. Warto również realnie przeanalizować wakaty w firmach, aby ocenić, które stanowiska faktycznie wymagają stałej, głosowej komunikacji z osobami słyszącymi, a w jakim zakresie mogą one zostać zastąpione innymi formami komunikacji, w tym wykorzystaniem pośrednictwa tłumaczy PJM (przyp. red. polski język migowy), którzy dzięki nowoczesnym technologiom mogą być dostępni online w każdej chwili, gdy zajdzie taka potrzeba.
Dzięki nowoczesnym technologiom mamy tłumacza „w kieszeni”. Wciąż jeszcze mówimy o połączeniach online z żywymi tłumaczami, ale za kilka lat w tym procesie będzie wspierała nas sztuczna inteligencja i awatary zamieniające tekst oraz mowę na PJM i odwrotnie.
Pracodawcy, którzy teraz chcieliby otworzyć się na zatrudnienie osób niesłyszących powinni przede wszystkim zacząć od przeszkolenie kadry zarządczej oraz zadbać o to, żeby współpracownicy również wiedzieli, jak mogą się komunikować i współpracować z nowymi koleżankami i kolegami. Szkolenia często obejmują podstawy języka migowego i wyjaśnienie zasad i kultury Głuchych. Dzięki czemu rośnie świadomość i otwartość całego zespołu na współpracę.
Praca i możliwość zarabiania, to element budowania naszego poczucia bezpieczeństwa i stabilności. To jeden z fundamentów samodzielności i odpowiedzialności za własny byt. Pod kątem ekonomicznym to oczywiście, źródło pieniędzy, ale pod kątem społecznym jest to jeden z istotnych elementów budowania naszego poczucia sprawczości, która przekłada się bardzo mocno na to jak postrzegamy samych siebie oraz jak radzimy sobie w życiu. Głusi chcą pracować, ale niestety pomimo zdobytego wykształcenia zawodowego lub wyższego zdarza się im często pracować poniżej swoich możliwości. Na szczęście są wyspecjalizowane agencje, które docierają do tej grupy kandydatów.
Kadry wiedzą jak dotkliwa potrafi być wysoka rotacyjność pracowników. Po zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami i realnym otworzeniu przed nimi ścieżek rozwoju zawodowego i kariery pracodawcy mogą liczyć na dużo większą stałość w relacji i faktyczne docenienie wysiłku podjętego na początku.
Firma zatrudniająca może cieszyć się korzyściami organizacyjnymi jak np. większa otwartość i zmiany światopoglądowe, których doświadczają pracownicy, a w konsekwencji cała organizacja. Argumentem ostatecznym za tym, żeby podjąć zatrudnienie osób z niepełnosprawnością jest fakt, że jako pracodawca możemy korzystać z odpisu wysokości wpłat na PFRON, a niepełnosprawność słuchu jest jedną z tych, które dają tak zwany odpis wielokrotny.