Działania na rzecz środowiska naturalnego w projektach odnawialnych źródeł energii
Według badań 85% respondentów uważa, że Unia Europejska powinna intensywnie inwestować w odnawialne źródła energii (OZE) dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym (Eurobarometr 2023). Jednocześnie 94% ludzi na świecie oczekuje działań na rzecz ochrony przyrody, takich jak sadzenie drzew czy aktywna ochrona dzikiej fauny i flory (People’s Climate Vote 2024). W odpowiedzi na te potrzeby, Unia Europejska realizuje strategię na rzecz bioróżnorodności 2030, której celem jest ochrona i odnowa ekosystemów. Zakłada ona, że 30% powierzchni lądowej i morskiej Unii zostanie objęte ochroną prawną.
Czy rozwój OZE i ochrona przyrody – czy mogą iść w parze?
Współczesne inwestycje w odnawialne źródła energii są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju. Jednocześnie stawiają przed inwestorami wyzwania związane z ochroną przyrody. Obawy społeczne związane z tego typu projektami dotyczą m.in. zagrożeń dla ptaków i nietoperzy w przypadku turbin wiatrowych oraz degradacji gruntów pod instalacjami fotowoltaicznymi. W opinii niektórych osób, duże instalacje OZE mogą wpływać na estetykę krajobrazu i walory turystyczne regionów. Odpowiedzialni inwestorzy podejmują działania mające na celu ograniczenie oddziaływania projektów OZE na przyrodę. Proces ten pozwala na uwzględnienie uwag społeczeństwa oraz wdrożenie działań minimalizujących wpływ inwestycji na przyrodę.
Badania środowiskowe
Zgodnie z przepisami dla inwestycji mogącej mieć zawsze znaczący negatywny wpływ na otoczenie konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ). Proces ten pozwala na uwzględnienie uwag społeczeństwa oraz wdrożenie działań minimalizujących wpływ inwestycji na przyrodę. W ramach decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ) szczegółowo określa zalecane działania.
W przypadku farm wiatrowych i słonecznych odpowiedzialni inwestorzy przeprowadzają inwentaryzacje przyrodnicze, aby dokładnie ocenić, czy i jakie działania są niezbędne dla ochrony lokalnych gatunków roślin i zwierząt. Czynności te są kontynuowane również po oddaniu inwestycji do użytku, a monitoring środowiskowy pozwala na bieżąco oceniać wpływ farmy na otoczenie.
W ABO Energy uważamy, że odpowiedzialne planowanie projektów dużych farm fotowoltaicznych czy wiatrowych powinno odbywać się z poszanowaniem środowiska. Lokalizacja gruntownie przeanalizowana pod kątem środowiskowym to wielowymiarowe korzyści. Lepiej rozpoznana jest lokalna przyroda i jej uwarunkowania, a w przypadku decyzji o rezygnacji z rozwoju projektu, taka analiza oszczędza czas właścicieli gruntów i samego Inwestora – mówi Aleksandra Koska, Dyrektor Zarządzająca ABO Energy Polska.
W celu zachowania cennych ekosystemów unikalne siedliska w pobliżu inwestycji mogą zostać przeniesione do nowego miejsca.
Rekultywacja terenów poprzemysłowych w pobliżu farm wiatrowych w Uckley i Heidesee. ABO Energy dba o zwiększanie bioróżnorodności w pobliżu swoich inwestycji.
Przykłady działań minimalizujących negatywny wpływ na przyrodę
Aby zminimalizować wpływ inwestycji OZE na przyrodę, inwestorzy podejmują także różnorodne działania minimalizujące i kompensacyjne, które mają na celu ochronę, a nawet odbudowę ekosystemów.
Zgodnie z wypracowanymi przez lata dobrymi praktykami w ABO Energy realizujemy projekty uwzględniając hierarchię mitygacji: minimalizacja, kompensacja. Podejmujemy działania zwiększające zarówno bioróżnorodność jak i podnoszące świadomość społeczną, co jest spójne z polityką ESG i Celami Zrównoważonego Rozwoju przyjętymi przez ONZ – mówi Aleksandra Koska, Dyrektor Zarządzająca ABO Energy Polska.
Bezpieczeństwo fauny i flory
Od samego początku planowania farmy słonecznej czy wiatrowej odpowiedzialni inwestorzy prowadzą wstępny monitoring środowiska, a w trakcie budowy realizują stały nadzór przyrodniczy, podczas którego stosowane są zabezpieczenia ograniczające wpływ inwestycji na bytujące w pobliżu zwierzęta.
Wyniki szczegółowej inwentaryzacji przyrodniczej, wspartej analizami hydrologicznymi i rozpoznaniem historycznym terenu przez Ansee Consulting, skłoniły inwestora do rezygnacji z projektu OZE na wczesnym etapie, aby chronić siedliska gatunków chronionych.
Jeśli nasze działania miałyby przyczynić się do zmniejszenia liczby siedlisk gatunków chronionych, to uważamy, że wycofanie inwestycji jest oczywiste i bezdyskusyjne. Czasem brak działań stanowi najwyższą ochronę nie tylko środowiska, ale także – w konsekwencji – dla człowieka – komentuje Aleksandra Koska, Dyrektor Zarządzająca ABO Energy Polska – przedstawicielka Inwestora.
Na różnych etapach budowy eksperci ds. środowiska montują płotki herpetologiczne, chroniące płazy i mniejsze zwierzęta przed wpadaniem w wykopy, a wyższe części instalacji mogą mieć elementy ostrzegawcze, aby zapobiegać zderzeniom ptaków. Inwestor ma też obowiązek zabezpieczyć teren przed zanieczyszczeniami wody i gruntu, stosując maty sorbcyjne, utwardzenia i osłony wykopów. Prace ziemne, jeśli to możliwe, planowane są poza okresem lęgowym.
Zespół ABO Energy stworzył 48 hektarów siedlisk dla ptaków drapieżnych. Nowe trwałe użytki zielone zmniejszają także presję zanieczyszczeń rolniczych na pobliskie zbiorniki wodne.
Scalanie gruntów w wielkoobszarowe monokulturowe uprawy zagraża ptakom i owadom, dlatego w Arzfeld, we współpracy z lokalnymi rolnikami, stworzono miedze śródpolne, które są idealnym siedliskiem dla zapylaczy i innych pożytecznych owadów.
Przenoszenie siedlisk
W przypadku gdy inwestycje zagrażają unikalnym siedliskom, możliwe jest ich przenoszenie. Polega to na fizycznym przemieszczeniu roślinności, gleby i fauny do nowego, odpowiedniego miejsca. Jest to skomplikowany proces wymagający szczegółowej wiedzy ekologicznej, ale pozwala na zachowanie cennych ekosystemów.
Tworzenie nowych siedlisk i siedlisk wodnych
Strumienie, rowy i oczka wodne, są cennymi terenami rozwoju i odpoczynku wielu gatunków zwierząt i roślin. Związane z nimi płazy to często gatunki chronione, których populacja spada. Wiele z takich siedlisk zniknęło w wyniku intensywnego rolnictwa i monokulturowych upraw.
Aby zrekompensować budowę wielkoskalowych farm wiatrowych czy fotowoltaicznych, inwestorzy mogą wesprzeć rekultywację i odnowienie siedlisk wodnych. Dodatkowo takie działania zwiększają retencję powierzchniową i glebową, co jest rozwiązaniem adaptacyjnym do zmian klimatu – mówi Michał Jaśkiewicz, Prezes Ansee Consulting.
Inwestorzy mogą tworzyć nowe biotopy także poprzez rekultywację zdegradowanych terenów.
Nasadzenia nowych drzew
Jednym z popularnych działań kompensacyjnych jest sadzenie drzew, które pochłaniają CO2, poprawiają jakość powietrza, stabilizują glebę i tworzą siedliska dla zwierząt. Inwestorzy często nasadzają drzewa na terenach zdewastowanych lub tam, gdzie poprawią one bioróżnorodność. W przypadku, jeśli niezbędna jest częściowa wycinka drzew pod turbiny wiatrowe, zazwyczaj planowane jest zalesianie innego obszaru lub przekształcanie monokultur w lasy mieszane, mniej podatne na szkodniki i pożary.
Przy budowie farmy wiatrowej ABO Energy stworzyło sad z 70 tradycyjnymi gatunkami drzew na nieużytku o powierzchni 8400 m², co wzbogaca krajobraz wokół miasta i promuje regionalną florę i faunę.
W pobliżu farm wiatrowych ABO Energy objęto ochroną stare dęby i buki, które są ważnym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt leśnych.
Ochrona starych drzew
Stare drzewa mają nieocenioną wartość ekologiczną, kulturową i estetyczną. Są schronieniem dla wielu gatunków ptaków, owadów i innych organizmów. Chroniąc stare drzewa, inwestorzy zapewniają kontynuację istnienia tych ekosystemów. Ochrona może obejmować fizyczne zabezpieczenie drzew, wyznaczanie stref ochronnych wokół nich oraz monitorowanie stanu zdrowia drzew.
Ogrodzenia
Na etapie eksploatacji farmy fotowoltaiczne są ogrodzone dla bezpieczeństwa, z zachowaniem pasów dla migracji dużych zwierząt. Ogrodzenia i konstrukcje pod panelami są montowane punktowo, bez fundamentów betonowych. Siatki instalowane są 15-20 cm nad ziemią, aby umożliwić przemieszczanie się mniejszych zwierząt. Panele rozstawiane są w odległości ok. 5 m, co zapewnia wolną przestrzeń dla zwierząt.
Podsumowując, natura zyskuje podwójnie: odnawialne źródła energii spowalniają globalne zmiany klimatyczne a wdrożone działania kompensacyjne wspierają lokalne środowisko.
Więcej o działaniach ABO Energy Polska znajdziesz na ich profilach w social mediach: Facebook, LinkedIn oraz Instagram.
