Dr Ewa Odachowska-Rogalska
Psycholog transportu, traumatolog, Instytut Transportu Samochodowego
Z badań przeprowadzonych przez Instytut Transportu Samochodowego (ITS) wynika, że ponad 80 proc. kierowców deklaruje, że przynajmniej raz w tygodniu zdarza im się obserwować agresywne zachowania na drogach, tj. oślepianie światłami, niebezpieczne zmiany pasa ruchu lub wyprzedzanie, zajeżdżanie drogi, jazdę na zderzaku, nadużywanie klaksonu, ruszanie z piskiem opon, krzyki, obelgi itp. Jednocześnie tylko niewiele ponad 30 proc. badanych przyznaje, że im samym zdarzają się takie zachowania, jak podkreśla autorka badania.
Co ciekawe, większość kierowców dostrzega agresję u innych uczestników ruchu drogowego, ale własnej już niekoniecznie. Analogiczną lukę świadomości obserwują badacze w innych krajach, wiążąc jednocześnie sposób zachowania na drogach ze stylem życia.
Analizy ITS wskazują również, że kierowcy, którzy częściej odczuwają presję w pracy mają większą skłonność do agresji w ruchu drogowym. Nasuwa się pytanie, skąd biorą się agresywne zachowania wśród kierowców, zwłaszcza kierowców pojazdów służbowych? Rzecz jasna wiele zależy od indywidualnych cech osobowości, równowagi emocjonalnej, poczucia wartości, pewności siebie czy chęci dominacji i rywalizacji na drodze. Przeświadczenie o anonimowości lub bezkarności, potęgowane niekiedy przez substancje psychoaktywne także decyduje o zachowaniu kierowców. Czynnikiem, który ma niebagatelne znaczenie na zachowanie na drodze jest także stres, który w przypadku kierowców pojazdów służbowych wynika z charakteru pracy, gdzie podstawową trudnością jest konieczność częstego i szybkiego przechodzenia od głównych zadań zawodowych do czynności związanych z prowadzeniem samochodu.
Nadmiar obowiązków może stanowić czynnik sprzyjający wystąpieniu agresji drogowej, zwłaszcza, że źródłem zachowań agresywnych jest często frustracja jakiejś potrzeby (np. sprostanie obowiązkom czy konieczność wywiązania się z obietnic, itp).