Zdolność odróżniająca znaku towarowego jest podstawowym pojęciem z zakresu prawa znaków towarowych.
Elżbieta Błach
Prawnik, ekspert w Departamencie Znaków Towarowych, naczelnik Wydziału Kontroli Jakości, autorka publikacji z zakresu prawa znaków towarowych
Odbiorca oznaczenia (symbolu, logo) powinien zobaczyć w nim znak towarowy – a więc wskazówkę, co do źródła komercyjnego pochodzenia towaru oznaczonego znakiem. Na podstawie określonego znaku towarowego odbiorca powinien móc również odróżnić towar oznaczony tym znakiem od towarów innych przedsiębiorców. Odnosi się to również do usług.
Prawa na znaku towarowym mają charakter monopolu i w przypadku zarejestrowania znaku dla określonych towarów i usług, wyłączają możliwość używania oznaczenia identycznego lub podobnego przez innych przedsiębiorców, dla towarów identycznych i podobnych. Dlatego bardzo istotne jest, aby nie zostało udzielone nikomu prawo ochronne na oznaczenie, które ma charakter wyłącznie informacyjny, a więc zawierające jedynie informację o cesze towaru lub usługi lub mające charakter czysto reklamowy – zachęty do korzystania towarów i usług, wykorzystywanej w języku promocji i reklamy. Takie oznaczenia powinny bowiem pozostawać w domenie publicznej i móc być wykorzystywane przez wszystkich przedsiębiorców.
Dzięki temu zachowana jest swoboda konkurencji i dostęp do oznaczeń będących nośnikiem informacji, a więc równowaga na rynku między prawami wyłącznymi a interesem ogólnym. Odnosi się to także do prostych elementów zdobniczych – banalne elementy graficzne, rzeczywiste przedstawienia cech towarów i usług, nie powinny być objęte monopolem na używanie przez żaden podmiot.
Oznaczenie opisowe, to takie oznaczenie, które składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania np. rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności. Opisowe jest także oznaczenie z warstwą graficzną, jeśli nie odwraca ona uwagi odbiorcy od informacyjnego przekazu znaku.
Z rejestracji wyłączone są także oznaczenia, które składają się jedynie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych, a także oznaczenia składające się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru.
Decydując się na wybór oznaczenia jako znaku towarowego, powinniśmy więc wybierać oznaczenia jak najbardziej fantazyjne – zawierające wymyślone słowa albo zaskakującą warstwę graficzną. Takie znaki towarowe nazywamy „silnymi znakami towarowymi”, gdyż szybko utrwalają się w pamięci i są bardziej skuteczne w egzekwowaniu ich ochrony. Na takim „silnym” znaku towarowym możemy budować od początku mocną i rozpoznawalną markę, w przeciwieństwie do „słabych” znaków towarowych, opartych na mało fantazyjnych i prostych elementach.
Szczegółowe informacje na temat znaków towarowych i praktyki Urzędu zamieszczone są na stronie internetowej uprp.gov.pl/pl.