Dr Mirosław Kachniewski
Prezes Zarządu, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych
Jakie są prognozy dla rynku kapitałowego? Jak przygotować się do pozyskania kapitału dla organizacji?
Jak w 2023 roku wygląda rynek kapitałowy?
W roku 2023, podobnie zresztą jak w latach poprzednich, polski rynek kapitałowy nie wygląda dobrze. Wciąż spółki raczej skupują swoje akcje niż emitują nowe, wciąż opuszczają rynek niż nań przychodzą. Niemniej kombinacja czynników makroekonomicznych i regulacyjnych powinna doprowadzić wkrótce do diametralnej zmiany. Utrzymująca się ujemna realna stopa procentowa oraz problemy banków z kredytami w walutach obcych powodować będą, że o finansowanie bankowe będzie coraz trudniej. Natomiast zmiany regulacyjne w zakresie nowych emisji akcji przez notowane spółki zwiększą atrakacyjność finansowania rynkowego.
Czy rynek kapitałowy jest źródłem finansowania wyłącznie dla największych przedsiębiorstw?
Obecnie rynek kapitałowy w praktyce nie jest źródłem finansowania żadnych przedsiębiorstw. Rzadkie nowe emisje akcji opiewają na bardzo małe kwoty w porównaniu z finansowaniem bankowym czy choćby z finansowaniem rynkowym sprzed lat. Natomiast w czasach, kiedy finansowanie poprzez emisje akcji było popularne, dotyczyło to nie tylko spółek dużych, ale także małych. Można nawet stwierdzić, że za małych – duża część polskiego rynku to spółki, które w ogóle nie powinny być notowane, względnie pojawiły się na parkiecie zbyt wcześnie. Mediana wartości rynkowej spółki notowanej na warszawskiej giełdzie to zaledwie 35 mln euro.
Czy finansowanie na rynku kapitałowym jest wymagające? Jak się do niego przygotować?
Tak, jest to wymagające i w przypadku tych mniejszych spółek zbyt wymagające. Tym bardziej, że tego przygotowania zabrakło, w tym sensie, że spółki nie były zawczasu informowane o zakresie obowiązków, którymi przyjdzie im zapłacić za możliwość publicznej sprzedaży akcji. A dodatkowo spółki giełdowe poddawane są coraz silniejszej presji regulacyjnej. Nowe wymogi unijne najczęściej testowane są najpierw na ludziach, a konkretnie na ludziach ze spółek giełdowych. Ma to zresztą uzasadnienie, bo na rynkach zachodnich notowane są spółki duże i bardzo duże. Natomiast zastosowanie tych samych przepisów do spółek małych i bardzo małych rodzi wiele problemów.
Jakie są największe wyzwania z jakimi powinien liczyć się przedsiębiorca decydujący się na finansowanie na rynku kapitałowym i jakie są najczęściej popełniane przez niego błędy?
Największym wyzwaniem jest konieczność prowadzenia biznesu w warunkach bardzo wysokiej otwartości informacyjnej. Jeśli inne firmy z branży nie są notowane, wówczas bardzo trudno jest zachować konkurencyjność. Ponadto, spółki giełdowe mają coraz więcej nowych obowiązków wynikających z puchnących regulacji. A najczęściej popełnianym błędem jest niedocenienie powyższych problemów, w tym brak analizy nadchodzących wymogów. Regulacje unijne powstają latami, można więc z kilkuletnim wyprzedzeniem przewidzieć, co i kiedy się pojawi.
Ile czasu zajmuje pozyskanie finansowania z wykorzystaniem instrumentów rynku kapitałowego i na jaką wielkość finansowania może liczyć przedsiębiorca?
W przypadku spółki debiutującej założyłbym, że na cały proces należy przewidzieć dwa lata. Natomiast dla spółek już notowanych kolejne emisje są dużo łatwiejsze. A będzie jeszcze łatwiej, gdyż oczekujemy przyjęcia jesienią nowych przepisów unijnych umożliwiających dokonywanie wtórnych emisji spółek już notowanych bez konieczności sporządzania i akceptacji prospektu emisyjnego. Wówczas możliwe będzie sięgnięcie po pieniądze inwestorów nawet w ciągu kilku dni. A jakie to mogą być pieniądze? Piękno rynku kapitałowego polega na tym, że nie ma tu ograniczeń. Jeśli ktoś ma dobry pomysł na biznes i przekona do niego inwestorów, to może zebrać z rynku dowolną kwotę.