Jak rozwinęła się branża e-commerce?
Patrycja Sass-Staniszewska
Prezes Izby Gospodarki Elektronicznej
Jak ostatnie miesiące i izolacja z powodu pandemii wpłynęły na rozwój e-commerce w Polsce?
Ostatnie miesiące były ogromnym wyzwaniem dla przedsiębiorców i handlu. Według czerwcowego raportu e-Izby „Omni-commerce. Kupuję wygodnie” odsetek kupujących w sieci wzrósł o +15 punktów procentowych. Oznacza to, że obecnie już 72 proc. polskich internautów to e-klienci. Ruch w kierunku e-zakupów rozpoczął się już w marcu tego roku, gdy ogłoszono pandemię i konsumenci zostali poddani kwarantannie. W tamtym czasie, wyniki badania „E-commerce w czasie kryzysu 2020” pokazały, że 38 proc. internautów zrobiło zakupy na czas kwarantanny w Internecie. Z kanału online skorzystała w tym celu niemal połowa badanych w wieku 35-44 lata. Również mieszkańcy mniejszych miast wybrali Internet w celu zaopatrzenia się w niezbędne produkty, przede wszystkim środki higieniczne lub detergenty. Oprócz chemii domowej i produktów spożywczych, najczęściej kupowanymi kategoriami w Internecie w okresie kwarantanny były odzież i obuwie oraz produkty z kategorii zdrowie.
Również zamknięcie sklepów stacjonarnych na czas epidemii spowodowało, że retailerzy i inne biznesy zaczęli szybciej transformować cyfrowo i dostosowywać się do realiów i zmian nawyków zakupowych klientów. Na uwagę zasługują działania największych sieci handlowych, które całkowicie otworzył się na handel w internecie – również żywności oraz dostawę towarów pod drzwi klientów. To rewolucyjne podejście powoduje, że spożywka online staje się już procesem ogólnopolskim. Okazuje się, że pomimo mniej restrykcyjnych zasad kwarantanny i etapowego zdejmowania zakazów dotyczących zakupów stacjonarnych, popularność e-zakupów nie spada.
Wzrosła też wartość internetowych koszyków zakupowych. Co 4. Internauta kupuje w sieci więcej niż 5 razy w miesiącu, a co 3. 2-5 razy w miesiącu. Zwiększyła się także nieco liczba wykorzystywanych zakupowo miejsc w Internecie, choć wciąż Polacy w sieci kupują głównie w sklepach internetowych (52 proc. vs 46 proc. w 2019 roku) i na platformach zakupowych (38 proc. vs 36 proc. w 2019 roku). Restrykcje nałożone na sklepy stacjonarne spowodowały natomiast osłabienie zjawiska zakupów wielokanałowych.
W procesie ostatniego zakupu 36 proc. konsumentów wykorzystało przynajmniej 2 kanały zakupowe (offline / online / mobile). Jest to o 20 punktów procentowych mniej niż rok temu. Do 43 proc. spadł wskaźnik internautów kupujących te same marki w wielu kanałach, tj. online, mobilnie bądź stacjonarnie. Rok temu 54 proc. internautów wskazywało na takie omni-channelowe zakupy. Retailerzy szybko te tendencje wychwycili. Warto zwrócić uwagę na zmiany strategiczne dużych retailerów innych branż, np. LPP niedawno ogłosiło, że będzie kładło duży nacisk na e-commerce w proporcjach 80 proc. do 20 proc. offline.
Wielu przedsiębiorców, szczególnie z sektora MŚP nie ma doświadczenia w prowadzeniu swojego e-biznesu. Na co trzeba zwrócić uwagę, aby z powodzeniem prowadzić działalności w internecie?
E-commerce stał się nie tylko miejscem robienia zakupów, ale jest też coraz bardziej popularną, a nawet konieczną formą robienia biznesu. MSP potrafi szybko dostosowywać się do zmian. e-Izba od lat wspiera MŚP w transformacji cyfrowej, a nasza aktualna akcja Go! e-commerce – webinary dla MŚP w całej Polsce, jak zbudować sklep internetowy w kilka dni – zyskał duże zainteresowanie tego sektora, co oznacza, że MŚP aktywnie szuka rozwiązań i nowych modeli biznesowych. Uczymy, jak założyć sklep internetowy i na co zwrócić uwagę. Mówimy o tym, że przy zakładaniu sklepu internetowego, tak jak przy zakładaniu każdego biznesu, ważny jest plan działania oraz biznesplan, dzięki temu działania będą usystematyzowane. Należy pamiętać o aspektach prawnych. Tutaj warto skorzystać z odpowiedniej kancelarii prawnej. Ponadto, dobrze jest zrobić przegląd firm zewnętrznych świadczących usługi: firmy technologiczne, hurtownie, operatorzy płatności, firmy kurierskie. Tak, aby postawić sklep z odpowiednim asortymentem, technologią, logistyką, płatnościami cyfrowymi oraz obsługą klienta. No i nie można zapomnieć o dobrze przygotowanym regulaminie e-sklepu.
Dlaczego tak ważne dla sklepów online jest dobór odpowiedniego systemu płatności?
Polski e-konsument przyzwyczajony jest do szerokiego wachlarza płatności w sklepie internetowym. Nie tylko oczekuje szybkich cyfrowych rozwiązań typu płatności specjalnym kodem, szybkie przelewy czy płatności kartą, ale też płatność gotówką przy odbiorze. Im sklep oferuje szerszy wachlarz płatności, tym e- konsument czuje się bezpieczniej. Jesteśmy jedynym krajem w Europie, który oferuje tak szerokie możliwości płatności w Internecie.
Ostatnie miesiące to także znaczący rozwój kultury home office w naszym kraju. Czy Państwa zdaniem taki tryb pracy przyjmie się do standardowych norm i zostanie z nami na dłużej?
Mam nadzieję. Chociaż nie będzie to wiodący tryb pracy, ponieważ budowanie i utrzymywanie bezpośrednich relacji biznesowych jest niezastąpioną formą. Czynnik ludzki również w e-commerce jest istotny.
Jak koronawirus wpłynie na rozwój „digital workplace”?
Jest niewątpliwie triggerem w rozwoju „digital workplace”. Pracodawcy w czasie COV-19 błyskawicznie musieli dostosować swoje biznesy do cyfrowej rzeczywistości. Stworzenie cyfrowych miejsc pracy, które pozwalają kadrze pracować sprawnie, zespołowo i bezpiecznie było dla większości priorytetem.