Rewolucja przemysłowa odbywa się na naszych oczach i nikt już dziś nie wątpi, że cyfryzacja i automatyzacja na zawsze zmieni oblicze branży przemysłowej.
Agnieszka Zielińska
Dyrektor Zarządzająca Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej
Z jednej strony zintegrowane rozwiązania cyfrowe, z drugiej współpracujące roboty (ang. cobots) i drukarki 3D – w połączeniu dają impuls do powstawania nowych modeli biznesowych, przez co inicjują proces reindustrializacji światowego przemysłu. Aby pozostać konkurencyjne, na przestrzeni lat, rynki skandynawskie wdrażały nowe technologie, a dziś przewodzą „Czwartej Rewolucji Przemysłowej” w Europie.
Definiowany jako unifikacja świata rzeczywistego maszyn produkcyjnych z wirtualnym światem Internetu, „Inteligentny przemysł” zakłada wymianę informacji pomiędzy ludźmi, maszynami oraz systemami IT w ramach przedsiębiorstwa. Przemysł 4.0 obejmuje zatem cały łańcuch wartości: od złożenia zamówienia i dostarczenia komponentów dla trwającej produkcji, aż do wysyłki towaru do klientów i usług posprzedażnych. Taki model wpływa na wzrost konkurencyjności spółek przemysłowych. W Skandynawii ma to tym większe znaczenie, że na tamtejszych rynkach koszty pozyskania i utrzymania pracownika pozostają relatywnie wysokie. Podobnie jak koszty materiałów i koszty samego kapitału.
To największe koncerny przodują we wdrażaniu nowych technologii. Mniejsze podążają ich śladem, ale to właśnie one odgrywają ważną rolę w rozwijających się nadal sektorach takich jak high-tech, biotech, clean tech czy, częściowo, ICT (ang. Information and Communication Technologies). Nie dziwi więc fakt, że skandynawski sektor przemysłowy doświadcza obecnie głębokich przemian.
Najlepszym tego przykładem jest Szwecja – wśród krajów skandynawskich uznawana za przodującą w obszarze automatyzacji sektora przemysłowego. Jednym z powodów jest fakt, że znaczna część największych przedsiębiorstw w tym kraju należy do sektora motoryzacyjnego oraz maszynowego, a te muszą konkurować z globalnymi gigantami pod względem technologii, efektywności kosztowej i produkcyjnej. Zaostrzająca się konkurencja sprawiła, że Szwecja plasuje się na trzecim miejscu na świecie pod względem liczby stosowanych robotów przemysłowych zaraz po Japonii i Niemczech. Dodatkowo, największe szwedzkie firmy mają spory udział w ogólnej wartości produkcji tego kraju, podobnie jak w zatrudnieniu, co oznacza, że innowacje napędzają tamtejszą gospodarkę.
Dania i Finlandia nie pozostają w tyle. W 2018 r. kraje te zajęły kolejno drugie i trzecie miejsce w ogłoszonym przez Komisję Europejską Rankingu Europejskiej Innowacyjności (ang. The European Innovation Scoreboard). Wyprzedziła je Szwecja, ale w 2016 r. to właśnie Dania, po raz trzeci z rzędu, obroniła w rankingu pozycję lidera innowacji w Unii Europejskiej.
Oprócz wielu innowacyjnych rozwiązań w obszarze Przemysłu 4.0, Finlandia może się pochwalić tym, że rozpoczęła badania nad sztuczną inteligencją (ang. artificial intelligence, AI) już w roku 1960. Dzięki temu ta technologia znajduje dziś w Finlandii szerokie zastosowanie, w obszarach takich jak opieka zdrowotna, Big Data, obsługa klienta, czy autonomiczne pojazdy. Jednym z najciekawszych zastosowań pozostaje jednak trend AI for Humanity, czyli sztuczna inteligencja w służbie ludzkości – wyłonionym i opisanym przez Skandynawsko-Polską Izbę Gospodarczą w raporcie „Nordic Insights”. I tu, ponownie, prym wiedze Szwecja, która wyda w sumie 3,6 mld koron szwedzkich na inwestycje w tym obszarze, co pokazuje nie tylko niewyczerpany potencjał AI w rozwiązywaniu problemów humanitarnych, ale jest również przykładem na to, jak działania rządów mogą pomóc przezwyciężyć niektóre z największych problemów ludzkości.