Niezbędnym elementem nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy jest sprawny i skuteczny system ochrony niematerialnych składników przedsiębiorstwa. Posiadane prawa do wykorzystania wynalazków, technologii, wzornictwa lub różnorodnych oznaczeń mają coraz częściej podstawowe znaczenie dla funkcjonowania organizacji biznesowych.
Adam Taukert
Rzecznik prasowy Urzędu Patentowego RP
Jednym z najcenniejszych aktywów nowoczesnej firmy jest znany i ceniony znak towarowy, który buduje rynkową tożsamość przedsiębiorstwa i często decyduje o zdolności do generowania zysku. Także prawa do korzystania ze stworzonej lub zakupionej technologii, rozwiązań konstrukcyjnych, dokonanych wynalazków lub opracowanego designu mają decydujący wpływ na wartość i pozycję rynkową przedsiębiorstwa oraz perspektywy rozwoju.
W przypadku oznaczeń stosowanych w obrocie gospodarczym rejestracja znaku towarowego zapewnia przedsiębiorcy monopol na jego wykorzystanie. Brak takiej ochrony może spowodować wymierne szkody dla przedsiębiorcy. Trudniejsze i bardziej kosztowne mogą okazać się działania prawne w stosunku do konkurentów wprowadzających do obrotu towary oznaczone identycznym lub podobnym znakiem towarowym. Działania takie mogą skutkować także wprowadzeniem w błąd konsumentów co do pochodzenia towarów, ich jakości, właściwości i charakteru. W efekcie wpływa to na zmniejszenie zysków właściciela znaku towarowego oraz może naruszyć jego renomę, szczególnie jeśli produkty konkurencji są gorszej jakości, co podważa w efekcie zaufanie do producenta oryginalnego produktu.
Dobra opinia o towarach oznaczonych znakiem towarowym, czyli renoma wypracowana przez przedsiębiorstwo, decyduje o sukcesie na rynku i dlatego tak ważne jest by znak towarowy był chroniony w jak najszerszym zakresie, adekwatnie do charakteru i terytorialnego zasięgu prowadzonej działalności.
Posiadanie ochrony na znak towarowy zapewnia bardzo istotne uprawnienia stanowiące gwarancję pewności obrotu gospodarczego. Właściciel prawa wyłącznego jest ustawowo uprawniony do zakazania osobie trzeciej wykorzystania chronionego znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy, a także ma prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu szkód, jakie spowodowało wykorzystanie znaku bez zgody uprawnionego.
Warto podkreślić, że data dokonania zgłoszenia przedmiotu własności przemysłowej do ochrony w Urzędzie Patentowym RP ma decydujące znaczenie w procesie udzielania ochrony jak i późniejszym korzystaniu z praw wyłącznych. Zgodnie z prawem międzynarodowym i krajowym, podmiot lub osoba, która pierwsza zgłosiła do Urzędu Patentowego rozwiązanie techniczne, wzór lub znak towarowy ma ustawowo zagwarantowane pierwszeństwo do uzyskania prawa wyłącznego chroniącego przedmiot dokonanego zgłoszenia. Brak dokonania zgłoszenia może oznaczać nieodwracalną utratę nie tylko wyłączności na dany przedmiot ochrony, ale również brak możliwości jego zarobkowego lub zawodowego wykorzystania, w sytuacji, jeżeli prawo wyłączne uzyska inny podmiot, który wcześniej dokonał skutecznego zgłoszenia.
Opłacalność inwestowania w ochronę własności przemysłowej zależy od tego jakie znaczenie dla prowadzonego przedsiębiorstwa ma opracowane samodzielnie rozwiązanie techniczne, stosowany znak towarowy lub wzór produktu. Jeżeli są to wartości decydujące dla istnienia i rozwoju firmy na rynku oraz osiągania przychodów to inwestycja w ochronę własności przemysłowej jest niezbędna dla zapewnienia przedsiębiorstwu zarówno warunków rozwoju, jak i podstawowego bezpieczeństwa prawnego. Warto także wiedzieć, że istnieją już w Polsce firmy doradcze zajmujące się profesjonalną wyceną wartości majątkowej praw wyłącznych w odniesieniu do przedmiotów własności przemysłowej, a także oceną ryzyka związanego z ich wdrażaniem. Przy ich pomocy można więc oszacować wartość rynkową należących do przedsiębiorstwa patentów, praw ochronnych lub praw z rejestracji.